Гибель Отрара

Показ в оригинале с русскими субтитрами. Древний Отрар был колыбелью казахской цивилизации. В начале XIII века город завоевали войска Чингисхана, которому было к тому времени 64 года. Храбрый Ужу, который тайно пробрался в войска Чингисхана, дослужился в течение семи лет от раба до тысячника и познал все тонкости ведения сражений. Узнав о том, что Чингисхан решил отправить свои полчища в Центральную Азию, Унжу торопится известить о приближающейся опасности Хорезмское ханство. В отличие от многих своих коллег по «новой волне», в фокусе которых была современность, Амиркулов дебютировал с историческим эпиком о событиях, определивших ход истории в регионе Центральной Азии на века — уничтожение Чингисханом Отрара, происходившее параллельно с разрушением и остальных очагов жизни и культуры. При этом, фильм был предельно современен. И на фоне советского исторического кино, где во главу угла ставилась «правильная» передача исторического материала. И на фоне Голливуда — вместо того, чтобы работать по его лекалам и построить фильм на сражениях, нас медленно погружают в вязкую реальность 13 века — жестокое время, которое делило людей на воинов и всех остальных. Значительную часть хронометража занимают политические интриги, которые показывают нам человека как фундаментально неспособное на сговорчивость и коллективное действие существо, стремящееся к статусу и в любой ситуации выбирающее пусть насилия. Оставшееся время мы наблюдаем за медленным умиранием города и его жителей — империя умирает, и никто не в силах это предотвратить, даже самый храбрый и доблестный герой. 4 года съёмок, блестящая работа всех задействованных в фильме, от режиссёра Амиркулова и сценаристов Алексея Германа-старшего и Светланы Кармалиты, до операторов Койчуманова и Сулеева, переложивших этот жёсткий мир то на чёрно-белую плёнку, то на сепию, то на красивые цветные ночные сцены, и художников по костюму и декорациям, воссоздавших быт и повседневность давно утраченной цивилизации — всё это в новой отреставрированной в 4K версии фильма, вернувшегося на большие экраны спустя 25 лет. Түпнұсқада орыс тіліндегі субтитрлермен көрсетіледі. Ежелгі Отырар қазақ өркениетінің бесігі болды. XIII ғасырдың басында қаланы сол кезде 64 жастағы Шыңғыс ханның әскері жаулап алады. Шыңғыс ханның әскеріне жасырын кірген ержүрек Інжу жеті жыл ішінде құлдан мың қолды басқаратын қолбасшыға дейін көтеріліп, шайқастың барлық қыр-сырын меңгереді. Шыңғыс хан әскерін Орталық Азияға жіберуге бел буғанын білген Інжу төніп келе жатқан қауіпті Хорезм ханына жеткізуге асығады. Заманауи тақырыптарға баса назар аударған «жаңа толқындағы» әріптестерімен салыстырғанда Әмірқұлов Шыңғыс ханның Отырарды жойған тұсында өмір мен мәдениеттің өзге де ошағының жалыны сөнген Орталық Азияның ғасырлар бойғы тарихи бағытын анықтаған оқиғалар туралы тарихи эпоспен дебют жасады. Десе де фильм айтарлықтай заманауи сипат алды. Әрі кеңестік тарихи кино салтанат құрған тұста тарихи материалды «дұрыс жеткізу» басты назарда еді. Қала бердң Голливудтың қойған талаптарына елітіп, шайқастан көз ашпайтын фильм түсірудің орнына, бізді адамдарды жауынгерлер және басқалары деп екіге бөлген 13 ғасырдың тұтқыр шындығына бастайды. Хронометраждың айтарлықтай бөлігін саяси интригалар алып жатыр, олар адамды мәмілеге келуге және бірлескен әрекет жасауға қабілетсіз, тек мәртебеге ұмтылатын және кез келген жағдайда зорлық жолын таңдауға бейім тіршілік иесі ретінде көрсетеді. Ал қалған уақытта біз қала мен оның тұрғындарының баяу өліп бара жатқанын бақылаймыз — империя күйреп барады, ешкім, тіпті ең батыл әрі ержүрек қаһарман да оны тоқтатуға қабілетсіз. 4 жылдық түсірілім жұмыстары, режиссер Ардақ Әмірқұловтан бастап сценарист аға Алексей Герман мен Светлана Кармалитаға дейін, осынау қатыгез әлемді ақ-қара, сепия және әсем түрлі-түсті түнгі көріністерге айналдырған операторлар Койчуманов пен Сүлейге дейін, сондай-ақ жоғалып кеткен өркениеттің тыныс-тіршілігін қайта тірілткен костюм мен декорация бойынша суретшілердің, жалпы фильмге ат салысқан тұтас ұжымның жоғары деңгейдегі жұмысы — үлкен экранға араға 25 жыл салып оралған фильмнің қалпына келтірілген 4K нұсқасында көрініс табады.